સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગને પૃથ્વી પર ભગવાન શિવનું પ્રથમ જ્યોતિર્લિંગ માનવામાં આવે છે. સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગ ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલું છે. આ મંદિર પર વિદેશી આક્રમણકારો દ્વારા ઘણી વખત હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો.
મલ્લિકાર્જુન જ્યોતિર્લિંગ ભગવાન શિવના બીજા જ્યોતિર્લિંગ તરીકે ઓળખાય છે. આ જ્યોતિર્લિંગ આંધ્ર પ્રદેશમાં કૃષ્ણા નદીના કિનારે શ્રીશૈલ નામના પર્વત પર આવેલું છે.
આ જ્યોતિર્લિંગ મધ્ય પ્રદેશના ઐતિહાસિક શહેર ઉજ્જૈનમાં આવેલું છે. તમામ 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંથી, એકમાત્ર દક્ષિણમુખી જ્યોતિર્લિંગ ઉજ્જૈનમાં છે. મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગમાં થતી ભસ્મરતી વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે.
આ જ્યોતિર્લિંગ ધાર્મિક શહેર મધ્ય પ્રદેશના ખંડવા જિલ્લામાં આવેલું છે. આ જ્યોતિર્લિંગ નર્મદા નદીના કિનારે વસેલા નાનકડા નગર ઓમેશ્વરમાં આવેલું છે. આ જ્યોતિર્લિંગની આસપાસ પર્વતો અને નદીઓ વહેવાથી અહીં ઓમનો આકાર બનેલો છે.
કેદારનાથ જ્યોતિર્લિંગ ઉત્તરાખંડમાં કેદાર નામના હિમાલયની ટોચ પર આવેલું છે. કેદારનાથ સમુદ્ર સપાટીથી લગભગ 3584 મીટરની ઉંચાઈ પર આવેલું છે. તે દેશના સૌથી ઊંચા જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે.
ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ ભગવાન શિવના છઠ્ઠા જ્યોતિર્લિંગ તરીકે ઓળખાય છે. ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ મહારાષ્ટ્રના પુણે જિલ્લામાં સહ્યાદ્રી નામના પર્વત પર સ્થિત છે.
આ જ્યોતિર્લિંગ તમિલનાડુ રાજ્યમાં રામનાથમ નામના સ્થળે આવેલું છે. આ જ્યોતિર્લિંગ સ્વયં ભગવાન શ્રી રામ દ્વારા પવિત્ર કરવામાં આવ્યું હતું. ભગવાન શ્રી રામના કારણે આ જ્યોતિર્લિંગનું નામ રામેશ્વરમ પડ્યું.
આ જ્યોતિર્લિંગ મહારાષ્ટ્રના સંભાજી નગર જિલ્લામાં છે. આ જ્યોતિર્લિંગની નજીક એક ઐતિહાસિક કૈલાશ મંદિર પણ છે. અજંતા ઈલોરાની ગુફાઓ પણ આ જિલ્લામાં આવેલી છે. 12 જ્યોતિર્લિંગોમાં આ ભગવાન શિવનું છેલ્લું જ્યોતિર્લિંગ છે.