મખાણાની ખેતી મોટા પાયે બિહારમાં થાય છે. અત્યાર સુધી તે માત્ર તળાવમાં જ થતું હતું. પરંતુ હવે તેમાં મોટો ફેરફાર થયો છે
બિહારના મખાણા તેની ગુણવત્તા માટે વિશ્વ પ્રસિદ્ધ છે. સદીઓથી, તે ફક્ત મોટા તળાવોમાં જ ઉગાડવામાં આવતું હતું. કારણ કે કમળના ફૂલમાંથી તે ફળ આવે છે.
બદલાતા સમય સાથે મખાણા પર નવા સંશોધનો થઈ રહ્યા છે. ખેડૂતોએ પણ તેમના ખેતરોમાં તેની ખેતી કરવાનું શરૂ કર્યું છે અને તેના સારા પરિણામો જોવા મળ્યા છે.
માખાણાની ખેતી કરતા ખેડૂતો કહે છે કે માખાણાની ખેતી ડાંગરની ખેતી જેવી જ છે. નવેમ્બરમાં નર્સરીમાં વાવેતર કર્યા પછી સપ્ટેમ્બર મહિનાથી માખાણાના બીજની કાપણી શરૂ થાય છે.
તળાવમાં મખાણાની ખેતી એ પરંપરાગત તકનીક છે. આમાં, સીધા તળાવમાં જ બીજનો છંટકાવ કરવામાં આવે છે. બીજ વાવ્યાના દોઢ મહિના પછી બીજ પાણીમાં ઉગવા લાગે છે.
સુંવાળી અને ચીકણી માટી તેની ખેતી માટે સૌથી યોગ્ય છે. તેની નર્સરી નવેમ્બરથી ડિસેમ્બર સુધી ઉગાડવામાં આવે છે. તે જ સમયે, કેટલાક ખેડૂતો મે મહિનામાં ખેતી કરવા માટે જાન્યુઆરીથી ફેબ્રુઆરી સુધી નર્સરીઓ પણ સ્થાપે છે.
ખેતરમાં માખણાની ખેતી માટે એકથી બે ફૂટ પાણી હોવું જરૂરી છે. તે જ સમયે, એક એકર ખેતરમાંથી લગભગ 12 ક્વિન્ટલ મખાણા બીજનું ઉત્પાદન થાય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ખેતી પાછળ કુલ 70 થી 75 હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે.
મખાણા એ ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ખોરાક છે. તેનો મોટાભાગે ઉપવાસ દરમિયાન ફળ તરીકે ઉપયોગ થાય છે. મખાણા દરેક રીતે ખાવામાં આવે છે. તેમાંથી વિવિધ પ્રકારની મીઠી અને ખારી વસ્તુઓ બનાવવામાં આવે છે.
Disclaimer: આપેલી રોકાણની સલાહ નિષ્ણાતના અંગત મત રજૂ કરે છે. ન્યુઝ 18 ગુજરાતી તેના માટે જવાબદાર નથી. રોકાણ કરતા પહેલા આપના આર્થિક સલાહકારની સલાહ ચોક્કસ લો.